Một trong những hòn đảo xinh đẹp thuộc quần đảo Caroline ở tây Thái Bình Dương phải nói đến là đảo Yap. Bên cạnh cảnh sắc thiên nhiên trong lành thì điều đặc biệt ở hòn đảo Yap chính là tiền tệ khác thường được chính người dân nơi đây sử dụng. Đó chính là những đồng tiền xu khổng lồ có kích thước lớn hơn người, có thể nặng tới 4 tấn nằm rải rác khắp nơi trên đảo. Không ai có thể biết chính xác những đồng tiền này có từ bao giờ chỉ biết rằng chúng được người dân nơi đây sử dụng hàng thế kỷ qua.
Khám phá điều đặc biệt đến từ đảo Yap
Yap là một trong những hòn đảo thuộc quần đảo Caroline ở tây Thái Bình Dương. Về mặt chính trị quần đảo được chia thành Liên bang Micronesia ở phía đông, Palau ở cực tây. Người dân bản địa nói nhiều ngôn ngữ khác nhau, thuộc nhóm ngôn ngữ Micronesia. Đảo Yap ban đầu có những người di cư từ bán đảo Mã Lai, quần đảo Indonesia, New Guinea và quần đảo Solomon. Họ sống chủ yếu bằng nghề làm vườn và đánh bắt cá.
Khi tới đảo Yap nhỏ bé của Micronesian, du khách thường bị “mê hoặc” bởi cảnh sắc thiên nhiên trong lành, bình dị cùng lời chào của những cô gái xinh đẹp trong bộ váy truyền thống.
Và điều đặc biệt nhất chính là loại tiền tệ khác thường được người dân bản địa sử dụng. Đó là hàng trăm đĩa đá khổng lồ nằm rải rác khắp nơi, từ bên ngoài khách sạn, số khác nằm gần bãi biển, trong rừng sâu hoặc ở làng bản. Thậm chí có những “đồng xu” kích thước lớn hơn người, nặng tới 4 tấn và không thể di chuyển.
Nguồn gốc đồng tiền xu khổng lồ
Loại tiền tệ bằng đá này được người dân trên đảo Yap sử dụng hàng thế kỷ qua. Nhưng không ai nhớ rõ chúng xuất hiện từ khi nào. Chúng đều mang đặc điểm chung là rất nặng. Làm từ đá vôi chở từ Palau (hòn đảo nằm cách đảo Yap chừng 400km về phía tây nam) sang.
Đá được dùng làm tiền tệ ở đảo Yap bởi hòn đảo này vốn không có kim loại quý hay đá vôi làm tiền xu. Trước kia, những thủy thủ qua lại ở đảo Palau tìm thấy đá vôi trong mỏ đá. Ban đầu, họ chỉ làm những đồng xu bằng đá nhỏ còn gọi là “hòn đá Rai”. Tuy nhiên, để có được số đá vôi này. Các thủy thủ phải đối mặt với nhiều rủi ro. Và cả dân bản địa không mấy thân thiện.
Hàng trình đưa đá vôi về Yap càng không đơn giản. Bởi vậy người dân khi đó rất coi trọng những đồng tiền của mình. Sau đó, đồng tiền đá trở thành tài sản và có thể mua bán xoay vòng. Càng về sau, kỹ thuật tạc đá được hoàn thiện dần khiến những đồng xu đá lớn tới mức to hơn cả người thật. Sau khi trở thành loại tiền tệ. Chúng được đục lỗ ở giữa để dễ vận chuyển.
Có những đồng tiền được đúc với trọng lượng và kích thước cần 20 người đàn ông trưởng thành di chuyển từ nơi này tới nơi khác. Khi đó, hệ thống tiền tệ của người dân dựa theo sự sở hữu truyền miệng. Tức là để mua một món đồ. Họ chỉ cần sự chấp thuận của chủ sở hữu. Và di chuyển viên đá tới nơi là xong.
Giá trị của những đồng tiền xu khổng lồ
Một điều quan trọng khác cần biết về đồng tiền khổng lồ này. Do kích thước quá đồ sộ, người ta không thể dùng nó như loại tiền tệ để giao dịch hàng ngày. Nó chỉ được sử dụng trong các giao dịch quan trọng, giống như của hồi môn cho con gái. Còn trong giao dịch thông thường, người Yap sử dụng những đồng tiền có đường kính chỉ vài cm với kích cỡ và giá trị khác nhau.
Ngày nay, đồng đô la Mỹ đã trở thành đơn vị tiền tệ dùng trên đảo Yap cho các giao dịch hàng ngày. Tuy nhiên, trong các nghi lễ trao đổi truyền thống, những đồng tiền bằng đá vẫn được sử dụng. Hiện tại, trên đảo vẫn còn những đồng xu có trọng lượng còn nặng hơn một chiếc ô tô. Số liệu thống kê cho thấy, khoảng 13.000 đồng xu đá cổ đủ mọi kích thước còn tồn tại; với đường kính từ 30cm tới 350cm.
Trên thực tế, trước khi sử dụng tiền xu và tiền giấy như thời hiện tại. Con người trong các nền văn minh cổ đại đã sớm gán giá trị tiền tệ cho nhiều món đồ như pho mát, muối, hạt ca cao, trà… Một số quốc gia thời trung cổ dùng da sóc làm phương tiện trao đổi. Thời gian trôi qua, những loại tiền tệ này không còn sử dụng nữa và giá trị của nó chỉ còn là một phần của lịch sử.
