Cá heo là một loại sinh vật sống cả ở biển và sống ở cả vùng nước ngọt. Cá heo thường sống ở vùng nước nông và dễ tiếp xúc với con người. Chính vì đặc tính này mà cá heo là loài cá thông minh nhất được nhiều người biết đến. Chúng rất thân thiện và hồ hởi với con người, không giống như những loài sinh vật khác. Cá heo được biết đến là loài có tổ tiên trên cạn với đặc điểm có vú và có xương chậu. Tuy nhiên xương chậu càng ngày càng teo đi do thích nghi môi trường.
Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một chủng virus mới. Chủng virus này chưa từng được biết đến trước đây. Virus này gây bệnh cho cá heo và khiến chúng bị tử vong. Điều này làm nổi lên sự lo ngại về sức tàn phá của chúng không chỉ với cá heo mà là với tất cả sinh vật biển.
Phát hiện chủng virus lây lan có thể tàn phá vùng biển quanh Thái Bình Dương
Các nhà nghiên cứu sinh vật học ở Hawaii đã phát hiện ra một chủng virus cetacean morbillivirus chưa từng được biết đến trước đây, mầm bệnh có thể gây nhiễm trùng tử vong ở các loài động vật có vú trên toàn đại dương. Các chủng virus tương tự đã dẫn đến tình trạng chết hàng loạt của cá heo gần Úc và Brazil. Virus được phát hiện ở một con cá heo Fraser – một loài có tính xã hội cao. Dẫn đến lo ngại rằng dịch bệnh có thể lây lan và tàn phá bên ngoài vùng trung tâm Thái Bình Dương.
Con cá heo Fraser đực chưa thành niên này đã mắc cạn ngoài khơi bờ biển Maui vào năm 2018. Bắt đầu cho cuộc điều tra kéo dài hai năm về tình trạng sức khỏe của nó. Cơ thể con cá heo ở trạng thái khá tốt. Tuy nhiên các cơ quan và tế bào lại có dấu hiệu bệnh. Một phân tích di truyền của tế bào nuôi cấy đã tiết lộ thủ phạm. Chúng là “một dòng virus morbillivirus mới và rất khác biệt”. Mà các nhà khoa học “trước đây chưa biết đến”, Krisi West, cộng tác viên nghiên cứu tại Viện Sinh vật biển UH Mānoa’s Hawaiʻi, giải thích.
Những chủng virus cetacean morbillivirus hầu hết đều gây hại
Chỉ một số ít chủng virus cetacean morbillivirus được biết là tồn tại. Nhưng chúng đều mang đến mối lo vì gây ra những đợt tử vong ở các loài động vật có vú ở biển. Trong đó bao gồm cả cá heo và cá voi trên toàn thế giới. Các loài khác trong chi Morbillivirus bao gồm virus gây bệnh sởi ở người và virus gây bệnh Carré ở chó. Cá heo Fraser có tính xã hội cao và thân thiện. Chúng được biết đến là sống xen kẽ với các loài cá heo và cá voi khác. Vì vậy cá heo Fraser, một loài sống ở đại dương. Nó có thể mang mầm bệnh truyền nhiễm đến các khu vực khác trên thế giới. Điều này khiến cho các nhà quản lý và bảo tồn động vật hoang dã biển phải chuẩn bị đề phòng.
“Điều đó rất quan trọng đối với Hawai’i vì chúng tôi có nhiều loài cá heo và cá voi khác – khoảng 20 loài xem Hawaiʻi là nhà – có thể dễ bùng phát bệnh dịch do loại virus này. Một ví dụ là loài cá Ông Chuông của đảo, ước tính chỉ còn lại 167 cá thể. Nếu morbillivirus lây lan qua quần thể đó, nó không chỉ gây trở ngại lớn cho việc phục hồi quần thể. Mà còn có thể là mối đe dọa tuyệt chủng”, West nói thêm.
Các chương trình tiêm chủng được diễn ra để bảo vệ cá heo
Thật vậy, đây là một vấn đề rất nghiêm trọng. Hai sự cố trước đây liên quan đến các chủng virus morbillivirus mới. Đã dẫn đến tỷ lệ tử vong cao ở cá heo ngoài khơi Brazil và bờ biển phía tây Australia. Trong ví dụ ở Brazil, hơn 200 con cá heo Guiana được cho là đã chết vì căn bệnh này từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2017.
Các tác giả của nghiên cứu cho biết cần phải nghiên cứu thêm để kiểm tra tỷ lệ miễn dịch của cá heo và cá voi ở trung tâm Thái Bình Dương. Vì điều này có thể giúp xác định tỷ lệ nhiễm trùng trước đó và phạm vi bùng phát. Tuy nhiên, để xử lý căn bệnh này sẽ không dễ dàng. Phòng thí nghiệm Sức khỏe và Mắc cạn của UH đã phục hồi chưa đến 5% bộ cá voi chết ở vùng biển Hawaii.
Điều đáng trông chờ là có thể thực hiện một chiến dịch tiêm chủng hàng loạt. Như thông cáo báo chí chỉ ra, NOAA đang thực hiện chương trình tiêm phòng virus morbillivirus. Để tạo ra khả năng miễn dịch cộng đồng giữa những con hải cẩu thầy tu. Loài có nguy cơ tuyệt chủng của Hawaii. Bên cạnh đó, các loài cá đại dương cũng luôn sẵn sàng đối với vắc xin.
